Η γερμανική αμνησία L’amnésie allemande

L’amnésie allemande

En 2011, l’économiste allemand Albrecht Ritschl donnait une interview à l’hebdomadaire Der Spiegel, il présentait les différentes époques au cours du XXème siècle quand l’Allemagne fut en faillite. Entre 1924 et 1929 la République de Weimar empruntait de l’argent aux USA pour payer les réparations de la première guerre mondiale. Après le krach de 1929 l’Allemagne s’était effondrée et présentait un défaut de paiement aux USA. Puis, après la seconde guerre mondiale, les USA accordaient une remise considérable de la dette allemande pour que le pays se reconstruise. Pour ne pas connaître la situation de 1930, les USA demandaient aux alliés de ne pas réclamer des réparations exorbitantes à l’Allemagne. Ainsi dès 1953 l’Allemagne retrouvait le début d’une économie florissante et ce sont les pays occupés par l’Allemagne qui peinaient à se reconstruire. Il avait été conclu que l’Allemagne rembourserait ses dettes de guerre une fois la réunification achevée par l’accord de Londres de 1953. En 1990, le Chancelier Kohl refusait d’appliquer l’accord de Londres. Quelques acomptes furent versés mais rien en comparaison du remboursement que devait faire l’Allemagne aux pays dévastés. Toujours en 1990 l’Allemagne se retrouvait en cessation de paiement et c’est l’Union européenne qui l’aidait à financer la réunification. En somme, par deux fois l’Allemagne a saigné l’Europe, aujourd’hui elle domine l’Union européenne et n’a jamais honoré ses dettes. On pourrait parler d’amnésie, mais le mot serait faible, malhonnêteté serait plus juste. Face à cette amnésie, il se peut que les partenaires européens n’aient pas le courage d’obliger l’Allemagne à rembourser la Grèce ; en tout cas, la Grèce a fortement raison de toujours et encore réclamer ce qu’on lui doit ; et de proposer à l’ensemble de l’Union européenne une autre vision des choses concernant l’austérité et une autre gouvernance. Monsieur Varoufakis est le bien-venu dans l’actualité. Depuis de nombreuses années je n’ai de cesse d’écrire que la fulgurance viendra de la Méditerranée, l’avenir me donnera peut-être raison.

Traduction de Iraklis Galanakis

 Η γερμανική αμνησία

Το 2011, ο Γερμανός οικονομολόγος Albrecht Ritschl είχε δώσει μια συνέντευξη στο περιοδικό Der Spiegel, όπου παρουσίαζε τις διάφορες περιόδους του εικοστού αιώνα κατά τη διάρκεια των οποίων η Γερμανία είχε πτωχεύσει. Μεταξύ του 1924 και του 1929 η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δανιζόταν χρήματα από τις ΗΠΑ για να μπορέσει να πληρώσει τις αποζημιώσεις για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά το κραχ του 1929 η Γερμανία είχε καταρρεύσει και έτσι αδυνατούσε να ξεπληρώσει τις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ παραχωρούσαν μια σημαντική έκπτωση για το γερμανικό χρέος, ώστε να μπορέσει η χώρα να ανοικοδομηθεί. Για να μη γνωρίσει και πάλι την κατάσταση του 1930, οι ΗΠΑ είχαν ζητήσει από τους συμμάχους να μην απαιτήσουν υπερβολικές αποζημιώεις από την Γερμανία. Ετσι από το 1953 η Γερμανία ξανάβρισκε την αρχή μιας οικονομικής άνθησης , ενώ οι χωρες που είχαν κατακτηθεί από την Γερμανία ήταν εκείνες που δυσκολευόταν να ανοικοδομηθούν. Είχε συμφωνηθεί πως η Γερμανία θα ξεπλήρωνε τα πολεμικά της χρέη όταν θα ολοκληρωνόταν η επανένωσή της σύμφωνα με τη Συμφωνία του Λονδίνου το 1953. Το 1990, ο καγκελάριος Κολ αρνήθηκε να εφαρμόσει τη Συμφωνία του Λονδίνου. Εγινανα μερικές πληρωμές , αλλά δεν ήταν τίποτε μπροστά σ'αυτά που έπρεπε να πληρώσει στις χώρες που είχε καταστρέψει. Πάντα το 1990 η Γερμανία βρέθηκε σε κατάστασης παύσης πληρωμών και είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση που την βοήθησε να χρηματοδοτήσει την επανένωσή της. Εν ολίγοις, δύο φορές η Γερμανία αφαίμαξε την Ευρώπη, σήμερα κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να έχει ποτέ ξεπληρώσει τα χρέη της. Θα μπορούσαμε να μιλήσομε για αμνησία, αλλά η λέξη θα ήταν πολύ αδύναμη, κακοήθεια θα ήταν πιο ακριβής. Απέναντι σ'αυτή την αμνησία οι ευρωπαίοι εταίροι δεν έχουν το θάρρος να υποχρεώσουν την Γερμανία να αποζημιώσει την Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα έχει όλο το δίκιο να δικεδικεί πάντα και ακόμη αυτό που της οφείλουν και να προτείνει στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης μια άλλη προσέγγιση των πραγμάτων που αφορούν τη λιτότητα και μια άλλη διακυβέρνηση. Ο κ Βαρουφάκης είναι καλοδεχούμενος στην επικαιρότητα. Για πολλά χρόνια δεν σταματώ να γράφω ότι η λαμπρότητα θα προέλθει από τη Μεσόγειο, το μέλλον θα μου δώσει ίσως δίκιο.